Herinneringen van een schoolmeester (1950-1952)
- Henk Krosenbrink, 16 februari 2010 -
In de zomer van 1952 kwam de graaf in het middelpunt van het landelijke en zelfs van het internationale nieuws te staan. Dat verhaal heeft een hele voorgeschiedenis.
Eind 1949 droeg Nederland de soevereiniteit over Indonesië over aan de regering Soekarno. De Nederlandse militairen konden naar huis. Eind januari 1950 echter kwamen enkele onderdelen van het KNIL in opstand tegen dat besluit. Onder leiding van Kapitein Westerling, eveneens van het KNIL, bezetten ze Bandoeng en wilden ook andere plaatsen weer in hun macht krijgen. De Nederlandse militairen hielden zich afzijdig en de regering zat ermee. De opstand verliep echter en Westerling vluchtte het land uit, naar Malakka, naar Singapore. Indonesië eiste zijn uitwijzing en uitlevering, maar dat gebeurde niet. In het land werden door de regering Soekarno enkele andere schuldigen gestraft. De kranten stonden er vol van. Ze kregen ook niet meer de steun van Amerika, omdat inmiddels het conflict in Korea was uitgebroken.
In augustus 1950 kon Westerling Singapore verlaten en hij week uit naar België, waar hij sympathisanten had. Trouwens ook in Nederland. Er waren belanghebbenden, die het koloniale systeem en de rijke inkomsten uit Indonesië niet missen konden of wilden.
Het bleef een slepende kwestie. Indonesië drong er steeds op aan Westerling uit te leveren. Ook bij de Nederlandse regering. Maar Westerling was niet in Nederland. Hij verbleef nog steeds in België en de regering daar leverde hem niet uit.
In februari 1951 was Westerling opeens spoorloos, maar enkele weken later dook hij op in Marokko, waarna hij later weer terugging naar België. Op 18 april 1952 werd Westerling echter gearresteerd. Niet in België, maar in Nederland. Hij zat op Enghuizen verborgen onder een houten vloer. Westerling was natuurlijk bij de Nederlandse regering een ongewenst persoon, die het land, zo vlak na de overdracht, lelijk in opspraak had gebracht.
De kranten stonden er vol van en Hummelo leefde mee met de graaf, want die werd natuurlijk verbaliseerd voor het verbergen van een ongewenst individu. Voor diverse inwoners van Hummelo was het al geen geheim meer, dat Westerling op Enghuizen te gast was. Hij was al met de graaf gesignaleerd, als ze samen op de veranda van De Gouden Karper een glas wijn zaten te drinken. De graaf sympathiseerde kennelijk met diens opvattingen en had een beetje lak aan de wetten, als het in zijn kraam te pas kwam. Er verscheen een artikel - ook in de Winterswijkse - dat Hummelo trots was op de graaf. Die kwam op voor de verschoppeling, het slachtoffer Westerling. Het nieuws ging door de hele vaderlandse pers. Hummelo stond in de belangstelling en heel wat journalisten van grote bladen kwamen kijken wat daar aan de hand was. Maar Westerling zat gevangen en de graaf scheurde met zijn hond door Hummelo en had soms Herberts nodig.
Op 30 april werd Westerling op vrije voeten gesteld. Hij werd niet aan Indonesië uitgeleverd en keerde terug naar België.
Midden juli werd bekend, dat de graaf vervolgd zou worden voor zijn daad. Hij had uiteindelijk een ongewenst persoon op Enghuizen verborgen gehouden en dat was strafbaar.
Het liep voor de graaf met een sisser af. Op 19 november 1952 - ik was net een paar dagen weg uit Hummelo - stond in de krant, dat de graaf vrijgesproken was. Hij had niet geweten, dat Westerling door de Nederlandse justitie, c.q. regering vervolgd werd. In elk geval was Hummelo enkele maanden landelijk nieuws met deze kwestie.
Meer informatie over Kapitein Westerling:
Wikipedia: | "Raymond Pierre Paul Westerling (Istanboel, 31 augustus 1919 – Purmerend, 26 november 1987), bijgenaamd de Turk, was de eigenzinnige en omstreden commandant van de speciale troepen in Nederlands-Indië/Indonesië in de jaren 1946-1948. Westerling is vooral bekend geworden door de bloedige contraterreur-campagne onder zijn leiding in Zuid-Celebes in 1946/1947 en door een mislukte coup, kort na de soevereiniteitsoverdracht, gericht tegen het Indonesische bewind." lees meer... |
Mijn mémoires / Kaptitein Raymond Paul Pierre Westerling (Antwerpen-Amsterdam: N.V. Uitgeverij P. Vink, 1952). Voorwoord van de uitgever: "...Medio April heeft men in alle grote landelijke dagbladen kunnen lezen, dat de befaamde oud-kapitein de stoute schoenen had aangetrokken om onze Nederlandse bodem te betreden. Westerling moet niet bevreesd geweest zijn zijn neus in de Hollandse lucht te steken. De 17e April werd hij in Hummelo gearresteerd en - op erewoord - weer vrijgelaten. En wat nu? Dat zullen wij moeten afwachten. ..." |
|
Westerling, De Eenling / (Amsterdam: uitgeverij Spoor, 1982) |