Wonen in Hummelo

De bewoners van Hummelo geven in november 2008 aan dat het thema Wonen op de vierde plaats staat als het om prioriteiten gaat. En toch heeft de werkgroep Wonen er een zware klus aan als het gaat om de uitwerking van het thema. Dat komt mede omdat de gemeentelijke visie ten aanzien van de ontwikkeling van Hummelo toch niet helemaal strookt met de gevoelens van menig dorpsbewoner. Wonen is een belangrijk thema, maar als er geen bedrijvigheid is en het aantal jonge gezinnen met kinderen vermindert, dan loopt de school uiteindelijk leeg. Als die voorziening er niet meer is, dan vergrijst het dorp. Een vergrijzend dorp met een krimpperspectief: hoe levendig blijft Hummelo dan nog in de toekomst? Wonen heeft dus alles te maken met de andere thema's die in het Dorpsplan worden beschreven.

De structuur van de kern Hummelo

De kwaliteiten van Hummelo bestaan vooral uit de karakteristieke bebouwing in de kern en het fraaie groene landschap rondom het dorp. Dat Hummelo kan worden aangemerkt als kleine kern betekent in dit geval niet dat er geen voorzieningen aanwezig zijn. Integendeel: Hummelo beschikt over een zeer prettig woonmilieu met een voorzieningenpakket dat in de dagelijkse levensbehoefte voorziet. Er is een supermarkt, een pinautomaat, een ruime (nieuwe) school, een zorgvoorziening en er zijn diverse bedrijven die zich in Hummelo hebben gevestigd. In de kern Hummelo lijkt dan ook nauwelijks sprake te zijn van negatieve kwaliteiten.

Door een tweetal uitbreidingen aan de zuidwestzijde van het lint is de kenmerkende driehoekige vorm van Hummelo ontstaan. Beide uitbreidingen hebben een structuur die karakteristiek is voor de tijd waarin zij werden gerealiseerd. De oostelijke woonvlek is naar binnen gekeerd en biedt weinig logische aanknopingspunten. De westelijke woonvlek keert zich echter naar buiten. De woonstraat die dit gebied omsluit, biedt dan ook de mogelijkheid de bestaande structuur uit te breiden. De oostelijke woonvlek wordt begrensd door de rondweg aan de zuidzijde.

Tijdens de startbijeenkomst van 4 november 2008 heeft een groot aantal Hummeloërs aangegeven dat het wenselijk is dat er in Hummelo betaalbare woningen voor starters, doorstromers en senioren gerealiseerd worden. De onderstaande cijfers geven zicht op het huidige woning aanbod in Hummelo:

• Hummelo heeft ongeveer 1600 inwoners en 655 woningen; op dit moment (augustus 2010) staan 17 woningen te koop variërend in de prijsklasse € 179.000 tot € 1.135.000;
• vijf woningen staan te huur, variërend in de prijsklasse € 750 tot € 1.000 p.m.;
• 3,20 % van de woningen in Hummelo staan te koop en/of te huur. Dit is een lager percentage dan het landelijke gemiddelde van 3,97%.

Om de woningvraag exact in kaart te brengen, moet een inventarisatie plaatsvinden. Te denken valt aan een enqu�te onder de mensen die sociaal en/of economisch aan Hummelo gebonden zijn. Daarnaast kan er gedacht worden aan een bijeenkomst voor alle belangstellenden om de mogelijkheden en onmogelijkheden van het wonen in Hummelo te bespreken.

De invloed van krimp op Hummelo

De vraag die natuurlijk speelt is, welke gevolgen de krimp van de bevolking voor Hummelo in de komende vijf tot tien jaar zal hebben. Hoewel hierover nog geen informatie beschikbaar is die specifiek is voor Hummelo, onderkent de werkgroep een aantal aandachtspunten:

• een terugloop van het aantal leerlingen op de basisschool;
• een verminderd aantal leden voor verenigingen;
• de continuïteit van aanwezige voorzieningen komt onder druk te staan.

Voor het tegengaan van deze effecten van krimp is het voor Hummelo belangrijk om aantrekkelijk te blijven en te blijven voldoen aan de (woon)behoeften van jongeren, starters, doorstromers en gezinnen. Gelukkig heeft Hummelo nu al veel pluspunten. Er is een goed voorzieningenniveau, er is een nieuwe basisschool, het ligt in een mooie groene omgeving en het is goed ontsloten als het gaat om vervoer per 'eigen' auto. Door kwaliteit te waarborgen, kan Hummelo een aanzuigende werking hebben op jonge gezinnen die voor een veilige, rustige, mooie en groene woonomgeving kiezen. De woningvoorraad moet hier zowel in kwantiteit als in kwaliteit op worden afgestemd.

Ruimtelijke kansen

Hummelo biedt verschillende kansen om het aantal woningen te vergroten binnen de huidige kern. Dit kan door bedrijven die nu in het woongebied gevestigd zijn de kans te bieden hun bedrijf te verplaatsen en de vrijgekomen locaties met woningbouw in te vullen. Op de kaart in de bijlage zijn diverse mogelijke inbreidings- en uitbreidingslocaties ingetekend. Hierbij is een zoekgebied benoemd voor toekomstige woningbouw en bedrijvigheid na de komst van een rondweg. Inbreiding is haalbaar op voorwaarde dat de huidige kwaliteit behouden blijft. Het creëren van een inbreidingsgebied in Hummelo kan leiden tot het genereren van betaalbare starterswoningen, seniorenwoningen, levensloopbestendige woningen, eengezinswoningen etc. voor zowel kopers als huurders. Inbreiding zoals hierboven omschreven zal zeker positieve gevolgen hebben voor de sociale koop- en huurwoningmarkt, evenals het 'opplussen' en de verkoop van bestaande gedateerde huurwoningen.

Eén inbreidingslocatie wil de werkgroep expliciet noemen: de voormalige schoollocatie De Woordhof. Door de gerealiseerde nieuwbouw van de openbare basisschool is deze f-locatie op zeer korte termijn beschikbaar voor herontwikkeling. Dit gebied leent zich uitstekend voor relatief goedkope woningbouw. Aangezien deze locatie in bezit is van de gemeente Bronckhorst, biedt dit bij uitstek de kans goedkope woningen te ontwikkelen ten behoeve van starters en/of senioren. Immers, de gemeente heeft hier de (unieke) mogelijkheid een sociale kavelprijs te berekenen voor de bouwgrond. Een goed onderbouwd stedenbouwkundig plan zal bijdragen aan de haalbaarheid. Herontwikkeling om tegemoet te komen aan de behoefte van de lokale bevolking zal de doorstroming stimuleren, hetgeen een positief neveneffect zal hebben.

Indien een aantal potentiële particuliere kopers en/of huurders voor de voormalige schoollocatie De Woordhof in een vroeg stadium betrokken wordt bij de nieuwbouwplannen kan zij initiatieven nemen en ligt er een grote kans tot herontwikkeling in CPO-verband. CPO staat voor Collectief Particulier Opdrachtgeverschap. Dat wil zeggen dat de kopers en/of huurders in groepsverband een bouwkavel verwerven met woonbestemming. Hiervoor organiseert men zich meestal in een vroeg stadium in een stichting of vereniging zonder winstoogmerk, die als opdrachtgever naar architect en aannemer van het project optreedt. Uiteindelijk worden de woningen in groepsverband gerealiseerd.
Goede samenwerking met de betrokken partijen is een voorwaarde om te komen tot een relatief snelle herontwikkeling van de voormalige schoollocatie De Woordhof. De werkgroep Wonen heeft vastgesteld dat zowel de gemeente Bronckhorst als woningcorporatie Sitë niet onwelwillend tegenover deze plannen m.b.t. de herontwikkeling van dit gebied staan. Op dit moment is de gemeente Bronckhorst bezig om het bestemmingsplan van deze voormalige schoollocatie voor te bereiden. Het plan heeft betrekking op het realiseren van woningbouw. Indien het plan geen belemmeringen ondervindt, zal het binnen twee tot drie jaar uitgevoerd kunnen worden.

Het buitengebied rond Hummelo

De ontwikkelingen in de landbouw hebben een groot effect op het buitengebied. De afgelopen jaren is een behoorlijk aantal agrarische bedrijven gestopt. Hierdoor hebben veel agrarische bedrijfsgebouwen hun oorspronkelijke functie verloren. Dit heeft een aantal negatieve effecten. Op de eerste plaats natuurlijk voor de agrarische ondernemer zelf. De leegstand van de vaak grote gebouwen kan oneigenlijk gebruik in de hand werken en het onderhoud aan en rond deze objecten zal sterk verminderen. Het gevolg hiervan is een ongewenste verrommeling in het buitengebied.

Deze ontwikkeling biedt echter ook een kans voor het realiseren van nieuwe woningen. De gemeente Bronckhorst heeft beleid vastgesteld dat dit mogelijk maakt, het zogenaamde 'functieveranderingsbeleid' (vaak ook rood-voor-rood beleid genoemd). Dit beleid biedt twee mogelijkheden:

• hergebruik van de bestaande gebouwen: hierbij worden de bestaande gebouwen verbouwd tot nieuwe woningen. Deze variant biedt tevens een kans voor het behoud van monumentale gebouwen door ze een passende (woon)functie te geven;
• sloop van de bestaande gebouwen gevolgd door de nieuwbouw van woningen.

De werkgroep ziet kansen voor beide varianten. Bij hergebruik van een gebouw kan overigens ook gedacht worden aan woningsplitsing. Dit wil zeggen dat één bestaande wooneenheid herontwikkeld wordt tot meerdere wooneenheden. Ook dit alternatief kan een zeer positieve bijdrage leveren aan het behoud van met name grote (monumentale) objecten. Dit is een reëel alternatief voor gebouwen zowel binnen als buiten de bebouwde kom. Bij sloop en nieuwbouw wil de werkgroep naar voren brengen dat de mogelijkheid om een woning te bouwen verplaatsbaar zou moeten zijn. Met andere woorden, de woning wordt niet gebouwd op de locatie van de gesloopte bedrijfsgebouwen maar elders. Hierbij gaat de voorkeur uit naar het 'verplaatsen' van de nieuwe woningen naar de rand van de kern Hummelo. Zodoende wordt de kern versterkt en het buitengebied voor verdere verstening behoed. Zo blijft het zoveel mogelijk beschikbaar voor de agrarische sector.

Wonen in Hummelo over tien jaar?

De werkgroep Wonen ziet voor Hummelo meer kansen dan bedreigingen als het gaat om het thema wonen. De kansen moeten op korte termijn goed benut worden. Immers, nu is de Woordhoflocatie nog beschikbaar en creëert de aanleg van een rondweg verplaatsingsmogelijkheden voor bedrijven met uitbreidingsambitie. Dit kan weer leiden tot werkgelegenheid en mogelijk een nieuw inbreidingsgebied/-locatie.

Betrokken partijen zijn positief gestemd en bij veel Hummeloërs jeuken de handen. Het is zaak om snel aan de slag te gaan en tot een bevredigende uitvoering van de plannen te komen, opdat Hummelo over tien jaar nog steeds trots kan zijn op haar cultuur, traditie, verenigingsleven, werkgelegenheid en voorzieningenniveau. Vooral het laatste is van belang om de leefbaarheid voor de komende tien jaar te kunnen handhaven en liever nog, te verbeteren.

De resultaten van de startbijeenkomst op 4 november 2008 - Thema 2 Wonen in Hummelo

¹ Aantal aanwezigen dat dit onderwerp steunt
² De hoogte van de prioriteit die gegeven is door de aanwezigen